Πώς επιλέγουν οι νέοι τη σωστή διαδρομή

Οι υψηλές ταχύτητες, οι καινοτόμες δραστηριότητες, οι εξέχουσες ειδικές γνώσεις και οι πολλές επαγγελματικές επιλογές για τους εφήβους που τελειώνουν το σχολείο χαρακτηρίζουν την εποχή που διανύουμε. Οι επιλογές που ανοίγονται μπροστά τους είναι για κάποιους ενδιαφέρουσες, για κάποιους δύσκολες ή μη επιτεύξιμες, ενώ για κάποιους άλλους αδιάφορες και μακρινές. Για να επιλέξουν οι έφηβοι τη σωστή επαγγελματική διαδρομή, θα χρειαστεί να επενδύσουμε σε προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού. 

Γνωρίζουν καλά τον εαυτό τους

Είναι σημαντικό οι έφηβοι να γνωρίσουν καλά τον εαυτό τους μέσα από:

• Τις ικανότητές τους (σχολικές και εξωσχολικές επιδόσεις, δεξιότητες ζωής).
• Τα επαγγελματικά ενδιαφέροντά τους (όχι μόνο τα χόμπι).
• Τα σημεία βελτίωσής τους (δυσκολίες, φόβοι, ή άλλα συναισθηματικά εμπόδια, πλήθος δεξιοτήτων που σχετίζονται με τα επαγγέλματα).
• Τις αξίες τους (τι ζητούν από τη ζωή τους, όπως π.χ. δόξα, φήμη, χρήμα, ελεύθερο χρόνο, ταξίδια, σταθερότητα, ρουτίνα κ.ά.).
• Την αυτονόμησή τους (μπορώ να αναλάβω/φροντίσω τον εαυτό μου, να καλύψω τις καθημερινές ανάγκες μου ώστε να μπορώ να δουλέψω για κάποιους άλλους;).
• Την προσωπικότητά τους (κοινωνικά χαρακτηριστικά, ικανότητα λήψης απόφασης, αυτοπεποίθηση, ικανότητα επικοινωνίας, ψυχική ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα κ.ά.).

Λαμβάνουν σωστή πληροφόρηση σχετικά με τα επαγγέλματα

Σχετικά με την επαγγελματογνωσία, καλό θα είναι οι έφηβοι να:

• Έχουν εικόνα για τα επαγγέλματα που προσφέρονται στην αγορά εργασίας (βιβλία με αναφορές σε πανεπιστημιακές σχολές και ιδιωτικά κολλέγια, ΙΕΚ, κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός).
• Ψάχνουν στο διαδίκτυο για πληροφορίες γύρω από νέα επαγγέλματα που δίνουν θέσεις εργασίας (π.χ. πράσινα επαγγέλματα).
• Εργάζονται εθελοντικά σε επαγγελματικούς χώρους (μαθητεία).
• Επισκέπτονται επαγγελματικές εκθέσεις (π.χ. Ποσειδώνια, Philoxenia).
• Συζητούν με επαγγελματίες στον κύκλο συναναστροφής τους.
• Είναι «περίεργοι», να μην εφησυχάζουν, να κάνουν ερωτήσεις.

Αναπτύσσουν δεξιότητες

Η εκπαίδευση των εφήβων πρέπει να έχει ως στόχο την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται στην αγορά εργασίας και που αφορούν στα διάφορα επαγγέλματα. Τα τυπικά προσόντα ενός επαγγελματία (πτυχίο πανεπιστημίου, γλώσσες, Η/Υ, πιστοποιήσεις κ.ά.) αποτελούν τη βάση για να ξεκινήσει κάποιος την καριέρα του, αλλά για τη συνέχεια της επαγγελματικής του πορείας, κύριο ρόλο διαδραματίζουν όλες εκείνες οι δεξιότητες που βοηθούν τον άνθρωπο να είναι αποτελεσματικός και αποδοτικός στην εργασία του, όπως:

• Ικανότητα άρτιας και αποτελεσματικής επικοινωνίας (διαπροσωπικής και ηλεκτρονικής).
• Προσήλωση στο καθήκον και δέσμευση στον επαγγελματικό στόχο.
• Αποτελεσματική διαχείριση χρόνου (τήρηση προθεσμιών και ωραρίου, αίσθηση χρονικών περιορισμών, τήρηση καθηκόντων με βάση τον προγραμματισμό).
• Επίλυση προβλημάτων. Στην καθημερινότητα ενός επαγγελματία προκύπτουν αναρίθμητα προβλήματα που απαιτούν άμεση παρέμβαση και επίλυση. Η δυνατότητα ενός ανθρώπου να προβλέπει ή να αναγνωρίζει τον κίνδυνο, να βρίσκει λύσεις στο πρόβλημα και να διατηρεί τη συναισθηματική του διαύγεια στη διαχείριση των κρίσεων αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δεξιότητες των επαγγελματιών.