Οι φθορές
Οι φθορές που πληγώνουν
Το πρόγραμμα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Φθορές που πληγώνουν» γίνεται σε συνεργασία με την Συλλογή Έργων Τέχνης και του Δήμου Αθηναίων και με την συμβολή ομάδων συντηρητών εξειδικευμένων σε γλυπτά.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2013, ενώ αφορμή αποτέλεσε η κατάσταση όλων των γλυπτών του κέντρου της Αθήνας, τα οποία είχαν υποστεί εκτεταμένες και συνεχείς καταστροφές και βανδαλισμούς τα τελευταία χρόνια. Είναι έργα φιλοτεχνημένα από σημαντικούς γλύπτες όπως οι : Λάζαρος Σώχος, Θωμάς Θωμόπουλος, Δημήτριος Φιλιππότης, Λάζαρος Φυτάλης, Φωκίων Ρωκ, Μιχάλης Τόμπρος, Antoine Bourdelle, Βάσος Φαληρέας, Θανάσης Απάρτης, Γιάννης Παππάς, Θόδωρος Παπαγιάννης και άλλοι. Τα έργα αυτά υφίστανται την αντίξοη καθημερινότητα του κέντρου της πόλης και κάθε είδους επέμβαση με tags, συνθήματα, σπασίματα, προσθήκες, επιζωγραφίσεις.
Τα γλυπτά του Συντάγματος και του περιβόλου του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου αποκαταστάθηκαν το 2013 και στη συνέχεια, με την συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, έγιναν καθαρισμοί των γλυπτών που βρίσκονται στους υπαίθριους χώρους μπροστά από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Εθνική Βιβλιοθήκη (2014-2015).
Στη συνέχεια καθαρίστηκαν έργα σε διάφορους εξωτερικούς χώρους, όπως στον Εθνικό Κήπο, στην οδό Φωκίωνος Νέγρη και σε πλατείες της πόλης.
Παράλληλα, παρακολουθείται η κατάσταση όλων των γλυπτών που έχουν συντηρηθεί από το 2013 έως σήμερα και γίνονται συνεχείς επεμβάσεις καθαρισμού και προστασίας τους.
Με την αφορμή των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, αποφασίστηκε ήδη από το 2020 η συντήρηση ανδριάντων και προτομών ηρώων του ’21 που βρίσκονται σε διάφορα σημεία της πόλης. Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2020 και θα ολοκληρωθούν στο τέλος του 2021.
Ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΦΥΤΑΛΗΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΝΑΡΗ - 1876
Ολόσωμο γλυπτό του πυρπολητή Κ. Κανάρη (1793-1877) εν κινήσει, παριστάνει τον ήρωα με τον δαυλό στο δεξί χέρι και σε έντονη κίνηση προς τα εμπρός, στην πλώρη της βάρκας «Ελευθερία».
Το έργο ήταν τοποθετημένο στον κήπο του μεγάρου Νεγρεπόντη στη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας στο Σύνταγμα. Το 1937 η οικογένεια Νεγρεπόντη δώρισε το έργο στον Δήμο Αθηναίων. Ο Δήμος αποφάσισε την αλλαγή του ονόματος της πλατείας Κυψέλης σε πλατεία Πυρπολητού Κανάρη και την τοποθέτηση του γλυπτού σε ειδικά διαμορφωμένη πρασιά εκεί. Η συνοικία της Κυψέλης επιλέχθηκε, διότι ο Κ. Κανάρης έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην οδό Κυψέλης 56.
Το αριστερό χέρι της μορφής είχε αποκοπεί από βανδαλισμό, μετά το 2016. Πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση του χεριού και η προστασία του έργου από τα γκράφιτι.
O ΘΩΜΑΣ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ΤΟΝ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟ - 1930
Προτομή με ιδιαίτερα σχεδιασμένο βαθμιδωτό βάθρο, είναι τοποθετημένη στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας, το επίσημο όνομα της πλατείας Κολωνακίου.
Σήμερα βρίσκεται στο παρτέρι αριστερά, σε διαφορετικό σημείο από την πρωτότυπη θέση της που ήταν στην άνω υπερυψωμένη πλευρά της πλατείας, με τους γύρω δρόμους να έχουν ονόματα των τριών ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας : Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος.
Το γλυπτό έφερε αποσυγκολλήσεις του ανάγλυφου του εμβλήματος της Φιλικής Εταιρείας στην κύρια όψη του βάθρου, ενώ όλη η προτομή είχε εμφανείς φθορές και ίχνη επιγραφών. Το έργο καθαρίστηκε επί τόπου και πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητες συμπληρώσεις στο ανάγλυφο του εμβλήματος.
O ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ΤΟΝ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ - 1989
Έργο της ωριμότητας του γλύπτη και ακαδημαϊκού Γιάννη Παππά, χυτεύτηκε στο εργαστήριο των Θ. και Η. Παπαδόπουλου το 1989 και τοποθετήθηκε σε ειδικά διαμορφωμένο παρτέρι στην γωνία της οδού Δ. Αρεοπαγίτου το 1996. Είναι η εποχή που προστατεύεται πλέον η Πλάκα και πεζοδρομούνται οι δρόμοι που οδηγούν στην Ακρόπολη.
Ο ανδριάντας του στρατηγού Μακρυγιάννη (1797-1864) είναι τοποθετημένος στην συνοικία που έχει πάρει το όνομά του: το σπίτι του, που το έχτισε το 1834, βρισκόταν στην γωνία των οδών Μακρυγιάννη και Αθανασίου Διάκου και διατηρήθηκε έως την δεκαετία του 1950.
Το κομμάτι της θήκης το οποίο ήταν σπασμένο από μία σειρά βανδαλισμών, έχει πλέον επανασυγκοληθεί και ενισχυθεί, ενώ επιπλέον ο ανδριάντας έχει καθαριστεί από τεχνίτες συντηρητές στην επιφάνειά του και έχει γίνει καθαρισμός του κυβόσχημου ασβεστολιθικού βάθρου από τα γκράφιτι. Γλυπτό και βάση έχουν προστατευτεί με επικάλυψη της επιφάνειάς τους με ειδικά anti-graffiti υλικά.
Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗ ΟΛΥΜΠΙΟ - 1942
Προτομή που έγινε με δωρεά του Συλλόγου Λιβαδιωτών προς τον Δήμο Αθηναίων. Αναπαριστά τον φιλικό και αρματολό Γεώργιο Ταρταγκά (1772-1821) από το Λιβάδι Ολύμπου, ο οποίος απέκτησε το προσωνύμιό του από το καπετανάτο του Ολύμπου.
Ο Ολύμπιος θυσιάστηκε τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης, ανατινάζοντας την πυριτιδαποθήκη της Μονής Σέκκου στην Μολδαβία. Το έργο τοποθετήθηκε στον πεζόδρομο με το όνομά του.
Στο μέταλλο υπήρχαν διαβρώσεις, ενώ στη βάση διάφορα γκράφιτι. Πραγματοποιήθηκε συντήρηση του έργου επί τόπου και εφαρμογή προστασίας στην προτομή και στη βάση.
O ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΩΧΟΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ΤΟΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΠΕΤΙΜΕΖΑ - 1992
Ο γλύπτης Νικόλαος Σώχος ανήκει στην μεγάλη οικογένεια μαρμαρογλυπτών της Τήνου και ακολούθησε πρότυπα ακαδημαϊκά στην γλυπτική του.
Ο αρματολός Πετιμεζάς είναι μία από τις πολλές προτομές και τα ηρώα που φιλοτέχνησε και έχει γίνει σε δύο πανομοιότυπα αντίγραφα, με το άλλο να βρίσκεται στην κεντρική πλατεία των Καλαβρύτων.
Η προτομή είχε αποσπαστεί βίαια από το βάθρο τον Απρίλιο του 2012, με σκοπό την πώληση του μετάλλου. Επίσης υπήρχε μια σχισμή στο κεφάλι της μορφής. Το έργο εντοπίστηκε από την αστυνομία τον Μάρτιο του 2013 και επιστράφηκε στον Δήμο Αθηναίων, όπου παραμένε σε αποθήκη έκτοτε. Το έργο επαναχυτεύθηκε και τοποθετήθηκε στο βάθρο του με ενισχυμένες ντίζες στήριξης, ενώ και το ίδιο το βάθρο, καθαρίστηκε από διάφορα γκράφιτι και προστατεύεται πλέον με υλικό anti-graffiti.